Libanon: kruispunt in de mediterrane wereld

Lezing met beeldmateriaal door Wil Boetzkes, Libanon: kruispunt in de mediterrane wereld

Hoewel klein van omvang heeft Libanon op economisch, cultureel en religieus terrein eeuwenlang een cruciale rol gespeeld in het Middellandse Zeegebied en de Levant.

Het eigenlijke Libanon is altijd geconcentreerd geweest ten westen van het Libanon-gebergte, een gebied van zo’n 100 kilometer lang en soms 30 kilometer breed. Hier ontstonden niet alleen enkele van de oudste steden ter wereld, zoals Byblos, maar ontwikkelde zich ook de Fenicische beschaving in steden als Tyrus, Sidon of Berytus.

De handel in kostbare producten zoals ertsen uit Cyprus of cederhout, purper of glas uit eigen productiecentra bevorderde de ontwikkeling van een revolutionair schrift, grote welvaart, vermenging van religieuze en artistieke ideeën en vormen, maar ook jaloerse en agressieve buren.

De Egyptische farao’s, Alexander de Grote, de Romeinen, kruisvaarders of Ottomanen, allen maakten zich meester van het kleine land. Pas in 1920 kwam het betwiste gebied van de vruchtbare Bekaa-vallei definitief in Libanese handen.

Tegenwoordig is Libanon het land met de grootste diversiteit aan religies in het Midden-Oosten: Maronieten, Melkieten, Alawieten, Armeniërs, protestanten, sjiieten, soennieten, Druzen. Herodotus sprak over Feniciërs, maar zij noemden zichzelf Cana’ani, Kanaänieten. Omdat hun steden aan de kust lagen, gescheiden door het Libanon-gebergte van het binnenland, werden handel en zeevaart de middelen van bestaan.

Een handelsimperium ontstond in de Middellandse Zee, met Carthago als hoofdprijs, artistieke tradities werden met elkaar verknoopt. De voornaamste steden waren Tyrus en Sidon. Hun schepen voeren langs alle kusten van de Middellandse Zee en zelfs door de Straat van Gibraltar over de Atlantische Oceaan naar de Tin-eilanden. Factorijen van de Feniciërs vond men tot in Spanje toe.

Eeuwenlang werden Baal, Astarte en Adonis vereerd. Libanon speelde echter ook een belangrijke rol in Egyptische en Griekse mythologische verhalen.

Steden als Byblos en Tyrus getuigen van de gouden periode van de Feniciërs. Koninklijke graven, prachtige sarcofagen, gouden voorwerpen, tempels en unieke bronzen voorwerpen en beeldjes. De Romeinse dominantie is bewaard in de kolossale tempels van Baälbek, maar ook indrukwekkende stadsvernieuwingen.

De beste sarcofagen, zoals de Alexandersarcofaag, kwamen van hier. Zelfs van de kruisvaarders is nog veel bewaard in Libanon, steden als Tripolis en Sidon getuigen hiervan. De latere geschiedenis drukte met name een stempel op Beirut, in de 19de eeuw een kosmopolitische stad, ‘Parijs van de Levant’, maar in de 20e eeuw hoofdrolspeler in een tragische episode.

Aanmelden zonder lidmaatschap