Bulgarije, kruispunt van Europa en Azië

11 oktober 2021     Wil Boetzkes

 

Lezing met beeldmateriaal “Bulgarije, kruispunt van Europa en Azië” door Wil Boetzkes, kunsthistoricus. 

 

Wil Boetzkes; “Bulgarije bezit een zeer rijke en gevarieerde culturele erfenis, die elke keer weer doet beseffen hoezeer het land een kruispunt van Europa en Azië was. Hoe bescheiden van omvang en bevolkingsgrootte het tegenwoordige Bulgarije ook is, door de geschiedenis heen was het vaak een belangrijk machtsgebied op het snijpunt van Europa en Azië. Contacten en conflicten in Eurazië zijn altijd kenmerkend geweest voor het land. Delfstoffen als koper en goud maakten het land al vroeg tot een welvarend gebied, de ligging aan de kust van de Zwarte Zee was gunstig voor economische expansie.

Opkomst en bloei van grote rijken zijn bepalend geweest voor de geschiedenis van het land.

 

De bloei van het Thracische koninkrijk haalde het land uit haar isolement. De monumentale graven in het ‘Dal der Koningen’ bij Kazanlak en de ongelofelijke hoeveelheden kostbare gouden voorwerpen getuigen van een grote bloei en verre contacten tot in het Perzisch rijk. De Thracische koningen wisten zelfs de Grieken lange tijd belastingen op te leggen. De vader van Alexander de Grote, Philippos II, veroverde o.a. het gebied van de Thracische Odrysen en stichtte de stad Philippopolis, het huidige Plovdiv.

 

In de Romeinse keizertijd werd het Bulgaarse gebied onderdeel van één van de provincies in de Balkan, Plovdiv werd een rijke stad waar tegenwoordig nog veel aan herinnert. Na de periode van de volksverhuizingen en de Oost-Romeinse overheersing vielen in de 7de eeuw vanuit Centraal-Azië de Bulgaren het gebied binnen. Khan Asparuch verwierf in 681 soevereiniteit over een aantal Slavische stammen.

 

In het begin wisten de Bulgaren samen met de Byzantijnen de Arabieren bij Constantinopel te verslaan en redden Oost-Europa van een islamitische invasie. In de 9de eeuw werd het cyrillisch schrift ingevoerd onder tsaar Boris I en het orthodoxe christendom werd staatsgodsdienst. Johannes van Rila stichtte in de 10e eeuw het beroemdste klooster van het land. Het alsmaar groter wordend Bulgaarse tsarenrijk was constant in gevecht met de Byzantijnse keizer. Na een korte tussenperiode van Byzantijns gezag ontstond in 1187 het tweede , nog grotere, Bulgaarse rijk met Tarnovo als hoofdstad. De enorme burcht Tsarevets is nog altijd een stille getuige van deze tijd.

 

Kort na 1354 werd het Bulgaarse gebied overweldigd door de Ottomanen. Tot aan de onafhankelijkheid van Bulgarije in 1878 was het land een belangrijke Ottomaanse vazal met grote economische betekenis: steden als Sofia, Plovdiv en Varna bloeiden als handelssteden. Prachtige moskeeën verrezen, maar de christelijk-orthodoxe leer werd onder restricties getolereerd. Uit die tijd dateren enkele van de meest prachtige beschilderde interieurs van kerken, zoals in Arbanassi.

 

Bulgarije raakte in de loop van de 19de eeuw in de ban van de Nationale Wedergeboorte, een patriottistische opleving op het gebied van onderwijs en kunst. Rijke koopmanshuizen in Plovdiv en diverse gebouwen in Sofia getuigen nog altijd van deze terugkeer naar eigen folklore, taal en geschiedenis. Het zou bijdragen aan een politieke omwenteling en de bevrijding van het Ottomaanse juk. Na de Tweede Wereldoorlog raakte Bulgarije in een stalinistische politieke greep, tot 1989.”

 

 

Terug

^ Naar boven